Ankara 13. İdare Mahkemesi, 'kamu görevlisi olarak görev yapmakta iken vefat eden sigortalının (iştirakçinin), dul eşi ile kız çocuğına payları oranında emekli ikramiyesi ödenirken erkek çocuğa ödememe yapılmamasının hukuka aykırı olduğu iddiasıyla' AYM’ye başvurdu. Görülmekten olan bir dava çerçevesinde 'yapılan başvurun reddine ilişkin işlemin iptali talebiyle açılan davada itiraz konusu kuralların Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan İdari Mahkeme bunların iptalleri için AYM’ye başvuru yaptı.
13. İdare Mahkemesi başvuru kararında 'yetim aylığı bağlanması için öngördüğü koşulların kız ve erkek bebek yetimler açısından farklılıklar arz ettiği, kız yetimler lehine yapılan bu ayrımın kız çocuklarının çalışma hayatına daha az katılması ve korunmaya muhtaç olmasından kaynaklandığı bu durumun devam eden bir koruma sağlayan aylık ödemeler yönünden pozitif ayrımcılık ilkesinin gereği olarak görülebileceği' belirtti.
Ancak Mahkeme 'bir defaya mahsus olarak ödenen emekli ikramiyesinin niteliğinin yetim aylığından farklı olduğu, bu nedenle iştirakçinin ölüm tarihinde yetim aylığına müstehak kardeşlere ikramiyeden pay verilirken kız ya da erkek fark etmeksizin anılan tarihte aylığa müstehak olma koşullarını taşımayan kardeşlerin bundan mahrum bırakılmasının ayrımcılığa neden olduğu'nu savundu. İdari Mahkeme bunun yanında 'ölüm tarihinden önce emeklilik talebinde bulunulmuş olup olmamasına göre ikramiyenin verileceği kişilerin farklı düzenlenmiş olmasının da eşitlik ilkesi ve miras hakkı ile bağdaşmadığını' belirterek bu kuralların Anayasa’nın 10. ve 35. maddelerine aykırı olduğunu ileri sürdü.
Ankara 13. İdare Mahkemesi’nin iddialarına katılmayan AYM itirazı reddetti. Salı günü yayımlanan gerekçeli kararda AYM erkek yetim çocukların emekli ikramiyesinden pay almamasının Anayasa’ya aykırı olmadığını bildirdi.
Anayasal ilkelere aykırı olmamak kaydıyla emekli ikramiyesinin kimlere hangi koşullarda ödeneceğini belirleme konusunda kanun koruyucunun takdir yetkisine sahip olduğuna dikkat çeken AYM, 'Emekli ikramiyesi de tıpkı dul ve yetim aylığı gibi bir sosyal güvenlik ödemesi olup kanun koyucu bu ikramiyenin verileceği kişilerin belirlenmesinde ölen iştirakçinin vefatıyla onun maddi desteğinden yoksun kalanları gözetmiş, onların sosyal güvenliğini sağlamayı amaçlamıştır.' dedi.
İKRAMİYE, SOSYAL GÜVENLİĞİN PARÇASI
AYM kanun koruyucu tarafından dul ve yetim aylığı bağlanmasında olduğu gibi emekli ikramiyesinin de ölenin desteğinden yoksun kalan kişilere ödenmesi öngörüldüğüne dikkat çekerek 'Emekli ikramiyesi, iştirakçinin emekli oldukyan sonraki hayatını kolaylaştırma amacını gütmektedir. Bu husus, onunla birlikte yaşayıp onun desteğine ihtiyaç duyan kişiler yönünden de geçerlidir. Dolayısıyla iştirakçinin ölümü nedeniyle desteğinden yoksun kalan kişilere bu ödemenin yapılması, sosyal güvenlik hakkının bir parçası olarak değerlendirilebilir.' yorumunda bulundu.
BAŞKAN ARSLAN KARŞI OY KULLANDI
Öte yandan, AYM Başkanı Zühtü Arslan’ın aralarında bulunduğu 4 üye bu görüşe katılmadı. Bu üyeler karşı oy gerekçesinde emekli ikramiyesi ile dul ve yetim aylıklarının mahiyetlerinin fatklı olduğunu savundu.