Yumurta hakkında bilmediklerimiz!

Tavuklar Neden Döllenmemiş Yumurta Yumurtlarlar?
Yumurta hakkında bilmediklerimiz!
2020-05-01 13:26:50   Güncelleme: 2020-05-13 13:27:15    

Tavuklar, insan dişisi ile aynı sebepten dolayı yumurtlarlar: Yavrulamak için. Tavukların yumurtalıkları, gelişmekte olan yumurtacık ya da yumurta sarısı kümelerinden oluşmaktadır. Dişi insanın yumurtalıklarında da gelişmekte olan yumurtalar bulunmaktadır. İnsanın dişisinde yumurtalık, [vücuttan] ayda bir kere olgun yumurta atar. Eğer yumurta döllenmişse, rahim duvarına bağlanır ve embriyoyu şekillendirmeye başlar. Eğer yumurta döllenmemişse, adet yoluyla dışa atılır. Bu süreç kadının vücudu üzerinde yorucu bir etki yaratır. Tavuklarda ise –özellikle doğal olmayan şekilde yüksek oranda yumurtlamaları için üretilen günümüz tavuklarında- yumurta yapımı ve dışa atımı döngüsü hiç tartışmasız fisiksel olarak daha da ağır bir etki yaratır.

Tavuklar Nekadar Yumurta Verirler?

Yumurta yapımı ve dışa atım işlemi o kadar fazla enerji ve zahmet gerektirir ki, doğadaki yaban hayatı yaşayan tavuklar her yıl ancak 10 ilâ 15 arası yumurta yumurtlarlar. (1, 2) Evcilleştirilmiş yumurta tavuklarının yabani atası olan Kırmızı Orman Tavuğu, yıllık olarak 1 ilâ 2 defa toplu olarak yumurtlar. Her toplu yumurtlayışında ise ortalama olarak 4 ilâ 6 adet arası yumurta verir. (3) Onların vücutları, genetik manipülasyon yöntemi ile yüzlerce yumurta vermeye zorlanan evcilleştirilmiş tavukların fiziksel bitkinliğini asla kaldıramaz. Tavukların herzaman doğal olarak yumurtladıkları yaygın bir kavram yanılgısıdır, çünkü bugünkü yumurta tavukları yoğunlaştırılmış bir şekilde yılda 250-300 adet yumurta vermeleri için özel olarak üretilmektedirler. Fakat tavuklar, doğada aynı diğer kuşlar gibi, sadece üreme sezonunda –öncelikli olarak ilkbaharda- ve genlerinin ayakta kalmasını garantiye almak için yumurtlarlar.

 

Yumurtanın İçindeki Ölü Civcivler Midir?

İnsan tüketimi için satılan yumurtalar döllenmediklerinden dolayı, bu yumurtaların içindekiler teknik olarak ölü civcivler değillerdir. Fakat yumurtacılık sektörü her gün milyonlarca yeni doğmuş civcivi öldürmektedir; sadece Amerika’da, her sene 260 milyondan fazla yeni doğmuş civciv öldürülmektedir. (4) Sınai yumurta çiftliklerine, ufak çaplı çiftliklerde ve bahçelerinde tavuk yetiştirme heveslilerine dişi civciv sağlayan üretme çiftliklerinde, erkek civcivler seçilir ve doğumlarından kısa bir süre sonra dev kıyma makinalarında canlı canlı kıyılarak, gazla zehirlenerek ya da çöp torbalarında ve çöplüklerde boğulmaya terkedilerek öldürülürler. Erkek civcivler hiçbir zaman yumurtlayamayacaklarından ve etleri için satılacak cinsten olmadıklarından dolayı (et tavukları, daha fazla göğüs kası ve etine sahip olsunlar diye, genetik olarak manipüle edilirler), yumurtacılık sektörü tarafından değersiz olarak göz önünde bulundurulurlar ve çöp olarak atılırlar. Erkek civcivleri ortadan kaldırmak dünya genelindeki yumurtacılık sektörlerinin standart uygulamasıdır (5 saniyelik bu videoyu izleyiniz). Amerika’daki en sıkı insancıl markalandırma programları bile – Certified Humane, American Humane Certified, and Animal Welfare Approved- yumurta çiftliklerine yumurta tavuklarını sağlayan üretme çiftliklerinin erkek civcivleri öldürmelerine izin vermektedirler. (5)see2

Bir Hayli Emek İsteyen Yumurta Yapımı Süreci

Bir tavuğun yumurtayı dâhilen oluşturması 24-26 saat almaktadır (yumurta akının oluşumu, kabuk örteneği ve kabuk). Yumurtanın sarı kısmı tamamen geliştiğinde yumurta, beş değişik bölümden oluşan (infundibulum ya da huni; magnum; kanal; Rahim ya da kabuk bezesi; vajina) uzun ve bükümlü yumurta kanalına salınır. Bu bölümlerin her biri montaj bandı boyunca sıralanmış duraklar gibidir ve her biri yumurta oluşumunun belirli aşamalarından sorumlulardır.

İlk durak, 3-4 inç (yaklaşık 7 buçuk 10 cm arası) uzunluğundaki, yumurta yolunun kaslı kısmı olan ve yumurtalıktan dışa salınan ovumu (ya da yumurta sarıları) içine alan ‘infundibulum’dur. Ovum, infundibulumun içerisine 15 ilâ 18 dakika arasında bekler ve burası -eğer tavuk bir horoz ile çiftleşmişse- döllenmenin meydana geleceği yerdir. Fakat, insan tüketimi için satılan yumurtalar döllenmezler (insan tüketimi için yumurtlatılan tavukların çoğu, hiçbirzaman bir horozla çiftleşme şansı bulamazlar bile).

Yumurta oluşumunun diğer basamağı, yumurta kanalının 13 inçlik en uzun kısmı olan magnumda meydana gelir. Ovum, magnumun içerisinde 3 saat bekler ve bu arada albumen (yumurta akı) eklenir. Üçüncü basamak ise, içerisinde gelişmekte olan yumurtanın iç ve dış kabuk zarının 75 dakika içerisinde oluştuğu, dokunun bir kısmı olan ‘istmus’dur.

 

Yumurta oluşumunun en uzun basamağı rahimde meydana gelir. Burada kabuk, yumurtanın etfarına yayılır ve bu işlem 20 saatten fazla bir süre alır. Yumurta kabukları kireçten meydana gelmiştir ve her oluşturulan kabuk için tavuklar kemiklerinde bulunan kalsiyumun yaklaşık yüzde 10’unu mobilize etmektedirler. Neredeyse hiç durmadan, doğal olmayan sayılarda yumurta yapımı, tavukların vücutlarından çok fazla miktarda kalsiyum eksilmesine neden olur ve bu, yumurtlayan tavuklarda kemik erimesinin çok sıkça baş göstermesinin ana sebebidir.

Yumurta oluşumun en son basamağı ‘vajina’da gerçekleşir. Burada (vajinada), ‘’üst zar’’ ya da ‘’bloom’’olarak adlandırılan mukusun ince dış tabakası kabuğa eklenir. Vajina, yumurtayı ‘kloak’ yolundan dışa atar. ‘Kloak’, idrarın, dışkının ve yumurtanın çıktığı ortak bir deliktir.

Yumurta ve Yumurta Yapımının Tavuk Sağlığı Üzerineki Etkisi

 

Günümüz tavuklarının maruz bırakıldıkları gayritabii derecede yoğun emek gerektiren ve enerji tüketici yumurta üretimi, küçük çaplı çiftliklerde ve bahçe tavuğu işletmeciliğinde bile tavukların kendi vücutları içerisinde mahkum ediliyor oldukları anlamına gelmektedir. Aşırı yumurta üretimi, tavuklarda genelde ölümle sonuçlanan döl yolu hastalıkları, kemik erimesi ve takip eden kemik kırılmaları ve bazı durumlarda ‘’caged layer fatigue’’ olarak da bilinen iskeletin tümünün felç olması gibi bir çok hastalığın sorumlusudur. Gayritabii yumurtlama oranlarının sebep olduğu kemik erimesi ve kemik kırılmaları, egzersiz yapma eksikliği tarafından da epeyce körüklenmektedir: Amerika’daki yumurta veren tavukların yüzde 95’inden fazlası tüm yaşamlarını kanatlarını bile kıpırtadamayacakları kadar ufak ‘’darp kafesleri’’nde geçirmektedirler. (5) Tavuklar,18 aylık – 2 yaş arasında mezbahalara gönderildiklerinde kanatları ve bacak kemikleri acı dolu kırılmalar ile delik deşik bir hâl almış olur.

Yumurta kanalı tümörleri, karın zarı iltihabı, yumurta sıkışması (büyük yumurtaların sıkışıp yavaş ve acı dolu bir şekilde dışa atılması) ve yumurta yolunun alt kısmının yumurtlama sonrasında vücut içine geri çekilememesi ya da yumurtanın çıkartılamaması durumu olan ‘’uterine prolapse’’, yumurta tavuklarında görülen hastalıklar dahilindedir. Yumurta sıkışması gibi ‘’prolapse’’da, tavukların gayritabii oranda doğal olmayan büyüklükte yumurta vermeleri için genlerinin manipüle edilmesinin ortak bir sonucudur.

Resimde gördüğünüz Sweet Pea, ‘’Free from Harm’’ tarafınan [bir yumurta çiftliğinden] kurtarılan inanılmaz sevimli davranışlara ve muazzam derecede yaşama şevkine sahip bir tavuktur. Kendisinde, yumurta tavuklarında sıkça görülen ve onların genel ölüm sebebi olan birtakım şiddetli derecede karın zarı iltihabı hadiseleri nüksetmişti. Karın zarı iltihabı, ince kabuklu ya da diğer bir şekilde defolu yumurtaların yumurta kanalında parçalanması ya da sıkışması sonucu meydana gelmektedir. İnce kabuklu yumurtalar, yumurta tavuklarında sıkça görülmektedir çünkü, tavuklar böylesine büyük oranda kabuk yapabilmek için yeteri kadar kalsiyum depolarına sahip değillerdir. Yumurta tavuğun içinde kırıldığında, bu kırılma yumurta kanalı ve karında çürük yumurta birikimine; bu da acı dolu şişliklere ve ölümcül bakteriyel enfeksonlara sebep olur. En iyi veteriner müdahaleye rağmen, Sweet Pea sıkça görülen bu öldürücü hastalığa yenik düşmeden önce son günlerinde acı çekmiştir.

 

Free from Harm Organizasyonu’nun kurtardığı tüm tavukları tedavi eden Dr. Peter Sakas, başka bir tavuğun rahminden yaklaşık yarım kilo çürük yumurta parçasını ameliyatla çıkardıktan sonra aşağıda gördüğünüz resmi bize yolladı. Kendisi şunu yazmıştı: ‘’ Bu, tavuklarda sıklıkla gördüğümüz birşey: döl yolu komplikasyonları, yumurta sıkışması, çürümüş yumurtalar, karın zarı iltihabı, yumurtaların yumurta kanalında parçalanmaları ve diğer başka sorunlar. Bazı vakaların düzeltilemeyecek kadar ciddi olması bir hayli trajiktir fakat bizler [buna rağmen] bu mükemmel hayvanları kurtarmaya çalışmaktayız!’’

‘’Kliniğe bir tavuk gelmişti; güçsüz, aşırı halsiz ve karnı şişmişti. Üretken bir şekilde yumurta veren bu tavuk son zamanlarda yumurtlayamaz olmuştu. O’nu hastaneye yatırdık, durumunu sabitleştirdik ve bir kaç gün sonra kendisi üzerinde araştırma amaçlı bir ameliyat gerçekleştirdik. Rahminden bir kilo kadar çürük yumurta parçaları çıkardık.’’see5

Colorado- Danzig’s Roost’ta tavuk kurtaran Jewel Johnson, yumurta tavuklarının tasarlanmış bir şekilde aşırı yumurta üretimi ile ilgili bizlere şunu yazmıştı: ‘’ Ameliyat masasında ölen iki tavuk oldu. Birisinin vücudunun içinde 14 yumurta vardı. Bir yumurtanın [tavuğun] vücudunda sıkışıp dışarı atılamaması, vücudun ertesi gün, ertesi günün ertesi ve sonraki günlerde başka bir yumurta yapmasını engellemez…’’

 

Yumurtanın Ve Sömürünün Ötesinde

 

Tavuklar sadece tek bir sebepten dolayı evcilleştirilmişlerdir: Sömürülmek için. Eti ve yumurtası için kullanılan tavukların hepsi, yüzyıllardır süregelen şiddet dolu tahakkümün ve on yıllardır varolan (kurtarılacak kadar şanslı olanları bile ömür boyu devam edecek olan normal dışı güçsüzlük ve hastalıklara mahkum eden) yaygın genetik manipülasyonun eserleridir. Bu demektir ki, kurtarılmış tavuklardan bile gelmiş olsa, yumurta bir adaletsizlik ürünüdür. İnsanların yumurta tüketmeye biyolojik bir gereksinimleri olmadığından dolayı, yemek yapımında bitki özlü yumurta alternatiflerini seçerek bu sömürgen endüstriye verdiğimiz desteği geri çekebiliriz. Tavuk kurtaran kişiler, kurtardıkları o tavukların yumurtalarını, tekrar o tavukları beslemede kullanabilirler. Tavuklar bu yumurtaları büyük bir zevkle yiyecek ve kabukları unufak ederek yiyeceklerine karıştırıp çok ihtiyaçları olan kalsiyumu geri kazanacaklardır.

Çeviri: Ozan Öztürk

Vehaber Menu